Năng lực cảm xúc và xã hội giúp giáo viên không bị rơi vào tình trạng kiệt sức trong công việc. Bằng cách xác định các “bộ xử lí” bên trong cơ thể, chúng ta sử dụng trí thông minh cảm xúc để cải thiện hiệu quả công việc.
Cảm xúc là nền tảng cho những gì mà chúng ta đang làm. Các giáo viên thường bắt đầu công việc giảng dạy với ước mơ được giúp đỡ những đứa trẻ thiệt thòi, truyền cảm hứng cho học sinh về tình yêu với tri thức và việc học tập hoặc đào tạo thế hệ tương lai. Thật không may, khi các nghiên cứu cho thấy, khoảng 40-50% giáo viên bỏ nghề trong vòng 5 năm đầu tiên đi dạy. Theo cuộc khảo sát mới nhất của MetLife về giáo viên Mỹ, hơn một nửa số giáo viên cho biết “bị căng thẳng cực độ ít nhất từ vài ngày đến một tuần”. Giảng dạy là một công việc thiên về cảm xúc và giáo viên cần được hỗ trợ trong việc củng cố các kỹ năng xã hội và tình cảm để kiểm soát sự căng thẳng để có thể giảng dạy hiệu quả và ở lại với công việc.
Năng lực xã hội và tình cảm (SEC) là rất quan trọng giúp giáo viên tránh bị kiệt sức và mang đến cho họ niềm hạnh phúc. Nó giúp giáo viên cân bằng cảm xúc và cảm giác trước khi phản ứng với những hành vi sai trái của học sinh, thư giãn sau một ngày bận rộn. Nó lập trình các “bộ xử lí” bên trong cơ thể là cách sử dụng trí thông minh cảm xúc để cảm thấy tốt hơn với bản thân và thế giới xung quanh. Thông thường những năng lực này không được dạy trong các khóa đào tạo chuyên môn dành cho giáo viên chính vì thế, không phải giáo viên nào cũng có trí thông minh cảm xúc như nhau. Một số kỹ năng có thể đến với giáo viên một cách tự nhiên nhưng một số kỹ năng khác đòi hỏi nhiều sự hỏi hỏi và luyện tập. Giống như học sinh, tất cả giáo viên đều có điểm mạnh – và cả những điểm yếu!
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng học sinh học tốt hơn trong môi trường an toàn và nhận được sự hỗ trợ. Điều này cũng đúng đối với giáo viên. Năng lực xã hội và tình cảm bị ảnh hưởng bởi hoàn cảnh. Nếu môi trường làm việc của giáo viên đầy những tin đồn và lời phàn nàn, bạn sẽ có xu hướng thể hiện nhiều hành vi tiêu cực hơn. Trái lại, nếu được làm việc trong một trường học luôn sẵn sàng hỗ trợ và cởi mở, giáo viên sẽ có khuynh hướng kiểm soát sự căng thẳng tốt hơn.
Hãy suy nghĩ về nơi làm việc hiện tại của bạn. Nó ảnh hưởng đến hành vi của bạn và cách bạn giao tiếp với học sinh, đồng nghiệp như thế nào? Bạn có thể thể hiện những điểm tích cực của mình không? Nhận thức được sự ảnh hưởng của môi trường làm việc đến hành vi, sẽ giúp bạn thực hiện những thay đổi nào?
Tại sao giáo viên nên phát triển năng lực xã hội và tình cảm?
Dựa trên các nghiên cứu, có ba cách mà năng lực xã hội và tình cảm của giáo viên ảnh hưởng đến học sinh và môi trường học tập:
- Năng lực xã hội và tình cảm của giáo viên ảnh hưởng đến chất lượng của các mối quan hệ giáo viên – học sinh.
Các giáo viên bình tĩnh, tích cực và cởi mở có nhiều khả năng “trị” được học sinh cá tính và nhạy cảm, ngay cả những học sinh ngỗ nghịch và cá biệt.
- Giáo viên định hướng năng lực xã hội và tình cảm cho học sinh, vô tình hay cố ý.
Giáo viên xử lí các tình huống căng thẳng mỗi ngày – và học sinh cũng đang chú ý theo dõi những gì mà giáo viên làm! Chúng học hỏi cách giáo viên làm dịu sự thất vọng, đối phó với xung đột hoặc duy trì quyền kiểm soát trong lớp học.
- Năng lực xã hội và tình cảm của giáo viên ảnh hưởng đến việc tổ chức và quản lý lớp học.
Giáo viên phải duy trì một thái độ bình tĩnh, tự chủ và có niềm tin nếu họ muốn một lớp học quan lý tốt và khuyến khích sự sáng tạo hoặc quyền tự chủ của học sinh.
Giáo viên làm thế nào để có thể phát triển năng lực xã hội và tình cảm của họ?
Sáu giây, Mạng lưới trí thông minh cảm xúc, lên kế hoạch sử dụng trí thông minh cảm xúc (EQ) trong cuộc sống hàng ngày. Mô hình EQ này bắt đầu với ba mục đích quan trọng: có ý thức hơn, tự giác hơn và tự chủ hơn.
Tự nhận thức có nghĩa là nhìn thấy rõ ràng những gì bạn cảm nhận và làm, biết những điểm mạnh và thách thức, đồng thời nhận ra các mẫu hành vi của bạn.
Tự giác có nghĩa là chủ động ứng phó với các tình huống thay vì phản ứng thụ động.
Tự chủ có nghĩa là biến tầm nhìn thành hành động, biết mục đích của bạn và làm việc vì một lý do.
Chúng ta có cảm xúc mọi lúc nhưng chúng ta hiếm khi tạm dừng để suy nghĩ về cảm xúc là gì hoặc chúng ảnh hưởng đến việc học như thế nào. Trong mô hình EQ này, bước đầu tiên là phát triển và nuôi dưỡng sự tự nhận thức. Nhận thức về cảm xúc bắt đầu với khả năng xác định cách cảm nhận, không chỉ những cảm xúc bề mặt (những điều hiển nhiên), mà còn là những cảm giác ẩn giấu.
Hãy thử làm theo hướng dẫn sau. Chọn tình huống gần đây liên quan đến cảm xúc và trả lời các câu sau:
- Bạn cảm thấy thế nào trong tình huống này? Đặt tên cho những cảm xúc cụ thể mà bạn cảm thấy. Tiến sĩ Dan Siegel, diễn giả nổi tiếng và là tác giả của The Whole-Brain Child, thường nói: “Đặt tên nó để chế ngự nó”, vì đặt tên cho cảm xúc làm mức độ tác động của chúng.
- Cảm xúc của bạn nói gì với bạn? Cảm xúc là dữ liệu, cung cấp thông tin về bản thân và thế giới xung quanh chúng ta. Khám phá ý nghĩa của cảm xúc là một bước quan trọng để phát triển sự tự nhận thức.
- Bạn đã làm gì với những cảm xúc này? Chúng ta thường che giấu, lờ đi, hoặc phủ nhận những cảm giác khó chịu, chẳng hạn như xấu hổ, sợ hãi và giận dữ. Nhưng bỏ qua những cảm xúc này sẽ không làm chúng biến mất! Cảm xúc khiến chúng ta phải hành động và trong một số tình huống nhất định, chúng ta có thể muốn phản ứng theo những cách không tích cực. Dành thời gian đặt tên cho cảm xúc của chúng ta và khám phá ý nghĩa của chúng sẽ giúp chúng ta đưa ra quyết định tốt hơn.
- Dựa trên những phản xạ này, bạn sẽ làm gì khác trong lần tiếp theo đối mặt với tình huống tương tự?
Kỹ năng xã hội và tình cảm của giáo viên là rất quan trọng trong việc giúp họ tránh bị kiệt sức, gia tăng hạnh phúc và xây dựng một môi trường học tập tích cực. Giáo viên có thể bắt đầu phát triển trí thông minh cảm xúc của mình bằng cách rèn luyện sự tự nhận thức. Khi chúng ta chú ý đến cảm xúc của mình, chúng ta tự chủ và đưa ra quyết định tốt hơn.
Làm thế nào để bạn rèn luyện sự tự nhận thức trong cuộc sống hàng ngày của bạn? Hãy chia sẻ ý kiến của mình trong phần bình luận ở bên dưới.
Đặng Thanh Hiền – TGD dịch
