Theo quan điểm của Neil Postman trong cuốn sách “Sự kết thúc của giáo dục: Xác định lại giá trị của trường học” xuất bản năm 1995, đã khẳng định “máy tính và công nghệ đi sẽ ngày càng thay thế việc giảng dạy truyền thống”. Hai mươi năm sau, những lời của Postman trở nên đúng đắn hơn bao giờ hết. Theo kinh nghiệm của tôi, công nghệ hỗ trợ rất nhiều trong công việc giảng dạy và chuẩn bị cho những người trẻ thành công trong một thế giới kỹ thuật số. Tuy nhiên, tôi cũng cảnh giác và sử dụng có chủ đích công nghệ. Trong một số trường hợp việc sử dụng công nghệ không những là không cần thiết mà còn có thể cản trở quá trình tư duy và năng lực làm việc của người học.
Đối với các môn xã hội, tôi luôn tận dụng cơ hội để ứng dụng công nghệ vào trong công việc giảng dạy:
- Với việc ghi chép
Trong các tiết học của tôi ở trường trung học, tôi cố gắng đóng vai trò của một người hướng dẫn bên cạnh học sinh cùng họ tham gia các hoạt động thảo luận. Học sinh có thể sử dụng công nghệ, khi thích hợp, để trả lời những câu hỏi hoặc giải quyết các nhiệm vụ học tập. Vì tôi hiếm khi giảng bài, hầu hết học sinh không phải ghi chép nhiều. Học sinh kiểm soát việc học của chính bản thân chúng. Đối với giáo viên phải dạy những lớp học lớn hơn, giáo viên có thể đưa bài giảng lên google classroom hoặc gửi email để học sinh tiếp cận bài học tốt hơn từ trước khi tiết học bắt đầu.
- Với việc tự học
Tôi luôn khuyến khích học sinh suy nghĩ về những gì tạo nên những thông tin đáng tin cậy, và tìm các thông tin trực tiếp trên mạng. Đây là một kỹ năng quan trọng cho tương lai khi học sinh làm bất kì nghề nghiệp nào. Ở trường học và ở nhà, học sinh sử dụng Internet để khám phá các chủ đề mà học sinh quan tâm và phục vụ nội dung học. Khi các công cụ trên mạng ngày càng phổ biến, tôi tin rằng các giáo viên sẽ thay đổi theo hướng tổ chức, hướng dẫn học sinh tìm đến các nguồn tài liệu thích hợp hơn là tự mình giảng dạy. Curtis J. Bonk, giáo sư về hệ thống công nghệ, người đã giảng dạy tại Đại học Indiana và tác giả của của cuốn sách “Thế giới mở: công nghệ Web đang cách mạng hoá giáo dục như thế nào?” đã nói với tôi. “Và học sinh sẽ đến từ khắp nơi trên thế giới. Học sinh sẽ chỉ nhấn vào một bản đồ nhỏ, và chúng thậm chí có thể chọn giáo viên đến từ Philippines, Singapore và những nơi khác trên thế giới”.
- Với nghiên cứu
Có thể học sinh đã biết cách truy cập mạng internet hoặc tiếp cận các nguồn tài nguyên số, nhưng không phải tất cả đều sử dụng hiệu quả các nguồn thông tin này. Không giống như trong việc tìm kiếm Google một cách nhanh chóng và ngay lập tức, học sinh phải nhập các từ khoá chính xác mới có thể tìm được một kết quả tốt. Điều đó đòi hỏi những nghiên cứu cơ bản, và rộng lớn.
- Với kĩ năng Viết
Trong kỷ nguyên kỹ thuật số, học sinh phải thực hành nhiều hơn là viết. Học sinh cần phải thực hành giao tiếp trực tuyến và sử dụng các kĩ thuật kể chuyện để giới thiệu bản thân và ý tưởng của họ. Học sinh cần phải biết chia sẻ những gì, chia sẻ và làm thế nào để thu hút khán giả. Tôi cũng dạy cho học sinh cách viết của những tiểu thuyết gia hoặc nhà văn để giúp người đọc tiếp cận thông tin. Trong các lớp học của tôi, tôi cũng giới thiệu cho học sinh cách dùng ngôn ngữ viết để biểu đạt quan điểm cá nhân. Tôi luôn kì vọng học sinh chia sẻ các sản phẩm của chúng trên mạng, và tôi thường xin phép chia sẻ các sản phẩm đó trên trang tin tức dành cho học sinh.
- Với việc kiểm tra lỗi
Tôi thường sử dụng máy chiếu, để cùng cả lớp kiểm tra kỹ lưỡng các bài viết và nghiên cứu kĩ lưỡng từng câu, từ hay đoạn văn. Tôi giải thích quan điểm tôi, cũng như giải thích tại sao điều gì đó là đúng hoặc sai. Sau đó tôi chia học sinh thành các nhóm từ hai đến ba người và yêu cầu chỉnh sửa bài viết của một học sinh khác và chia sẻ với lớp. Tôi đã dấu tên tác giả của các bài viết đó, có lúc tôi dùng các phần của bài tiểu luận cũ hay các bài luận của trường đại học, hoặc thậm chí là các bản thảo các bài báo mà tôi viết. Khi tôi tiết lộ bản thân mình là tác giả, học sinh rất ngạc nhiên khi nhìn thấy những sai lầm của giáo viên. Học sinh cũng tải lên các sản phẩm của bản thân để các bạn chấm điểm hoặc bình luận.
Bạn có nghĩ rằng công nghệ nên được sử dụng trong lớp học bộ môn xã hội nhân văn? Tôi rất thích nghe những suy nghĩ của bạn trong phần bình luận.
Tác giả: David Cutler
Nguyễn Hữu Long dịch
