Là một sinh viên sư phạm, tôi đã phát hiện ra rằng công nghệ đã thay đổi phương pháp giảng dạy như thế nào. Tôi đã tìm ra phương pháp học phép nhân từ rất nhiều góc độ khác nhau để phù hợp với các phong cách học khác nhau, tôi đã học được cách kéo dài hoạt động thành 4 tiếng trên một giáo án 30 phút để giới thiệu một cuốn sách ảnh cho một nhóm học sinh lớp hai. Mặc dù không phải mọi thứ đều cần thiết, nhưng chúng rất hữu ích
Tuy nhiên, rất nhiều lần học sinh của tôi phải học cách tôn trọng lẫn nhau. Đương nhiên, chúng tôi có diễn giả khách mời đến để thảo luận về vấn đề “kỷ luật với những học sinh cá biệt”, và rất nhiều chiến lược để quản lý lớp học được đưa ra. Chúng tôi đã chia sẻ những câu chuyện kinh dị từ thực tiễn trong các nhà trường và chiến thuật để kiểm soát những học sinh bướng bỉnh. Nhưng lại ít đề cập đến sự tôn trọng.
Tôi không nói rằng các chương trình đào tạo trong các trường sư phạm ngày nay yếu kém hoặc không hiệu quả. Tôi chắc chắn rằng, nhiều kì kỹ năng quan trọng đã được dạy cho sinh viên và tôi vẫn sử dụng những kỹ năng đó cho đến ngày hôm nay. Nhưng hãy hỏi bất cứ giáo viên nào đang làm công việc giảng dạy, họ sẽ nói với bạn rằng cho đến nay, phần khó khăn của họ không nằm ở mớ lý thuyết trên giảng đường mà nằm ở thực tiễn giảng dạy trên lớp.
Hãy xem ví dụ sau đây về chặng đường gian nan mà tôi đã học được về tầm quan trọng của việc thể hiện sự tôn trọng với học sinh. Tôi thú nhận rằng tôi là một người thích kiểm soát mọi thứ theo ý mình. Từ ngày đầu tiên đi dạy những đứa trẻ tập bơi ngửa, vùng vẫy, ướt nhẹp cho đến vô số những mùa hè bị cháy nắng, trả lương thấp và thậm chí trong vài năm đầu làm giáo viên chủ nhiệm, tôi đã tìm cách kiểm soát hành vi của học sinh thay vì tôn trọng và hiểu chúng.
Rất may, tôi là một giáo viên có tư tưởng tiến bộ, tôi đã có những người hướng dẫn tuyệt vời trong trường và có thể từ bỏ phương pháp kiểm soát để thay thế bằng những lối ứng xử nhân văn hơn để đối phó với học sinh.
Bạn thấy đấy, nhiều người trong chúng ta (cả giáo viên và phụ huynh) không thật sự dùng thời gian để dừng lại và suy nghĩ về: giá trị cảm xúc riêng của những đứa trẻ. Tất cả chúng đều có nhu cầu và mong muốn của riêng mình tại mọi thời điểm. Hãy tưởng tượng bạn đang cố gắng bắt 25 người lớn phải làm những điều sau theo một trình tự:
a, ngồi xuống (một chỗ nào đó mà họ không được chọn, có thể là ngồi cạnh ai có mùi khó chịu và hay ngoáy mũi).
b, ngồi nguyên trên một chiếc ghế cứng trong suốt hai giờ (không ngồi khoanh chân lên ghế, không được đứng lên, vươn vai hoặc càu nhàu khó chịu)
c, Im lặng và chú ý ( có nghĩa là không được nói chuyện với bạn bên cạnh hoặc không được nghịch điện thoại).
Theo đúng thứ tự trên, nhưng chúng ta vẫn kiên trì mong đợi những hành vi giống nhau từ bọn trẻ trong suốt 7 giờ mỗi ngày. Và khi học sinh nào đó trong lớp không tuân thủ những điều này, chúng ta sẽ cảm thấy như bị đe dọa.
Những lời chỉ trích gay gắt dành cho những học sinh gây rối khiến chúng ta dính vào một cuộc đấu tranh quyền lực (công khai) trong đó một bên sẽ thua cuộc và hai bên sẽ bỏ đi trong căng thẳng, tức giận. Cả hai đều quyết tâm để không thành trò hề lần nữa. Cuối cùng giáo viên thắt chặt kỷ cương, còn học sinh thì đánh mất sự tôn trọng và sự tin tưởng vào giáo viên của mình, vì thế khiến hành vi của học sinh thậm chí còn khó kiểm soát hơn
Vậy làm thế nào để tránh điều này? Làm thế nào để thể hiện sự tôn trọng với học sinh
- Hãy lắng nghe, hãy thực sự lắng nghe. Hãy dừng mọi thứ bạn làm, dùng mắt để giao tiếp với học sinh. Nhiệm vụ quan trọng nhấn tại thời điểm hiện tại là mối bận tâm của học sinh – những người bạn đang dạy dỗ. Nếu bạn bận rộn, hãy nói với học sinh của bạn như vậy, nhưng sau đó hãy dành thời gian để nghe chúng chia sẻ về những mối bận tâm của mình. Mọi người đều xứng đáng được lắng nghe. Hãy diễn giải nếu như thông điệp của bạn không rõ ràng, hãy cố gắng làm cho chúng hiểu.
Nói chuyện với học sinh như với những người bạn. Bạn không thể nói những câu như: “mang giày vào ngay” với đồng nghiệp của mình. (đương nhiên bạn có thể nói như vậy, nhưng sau đó đã bao giờ bạn suy nghĩ sâu xa hơn về tác động của nó chưa?) chắc chắn bạn cần duy trì trật tự trong lớp và làm cho học sinh tiến bộ, nhưng điều này vẫn có thể thực hiện được theo một cách tôn trọng hơn. Hãy giữ cho tông giọng của bạn thấp và đều, đừng có lên giọng, và dùng sắc thái gay gắt khi nói. Hãy nói chuyện với học sinh giống như bạn đang nói với đồng nghiệp. Đừng hách dịch, hãy nhẹ nhàng. Hãy tự hỏi nếu là người mà bạn ngưỡng mộ về cách ứng xử thì họ có thể xử lý tình huống như thế nào và bạn sẽ có nhiều cách để kết hợp hơn.
- Đưa ra những phương án lựa chọn
Cho học sinh có hành vi chưa đúng một trong hai lựa chọn và nói: Con phải lựa chọn ngay bây giờ. Một là cất giày của con đi và vào lớp vì chúng ta mới bắt đầu tiết học, hoặc con có thể (có thể là hậu quả gì đấy như phải ở một mình hoặc ăn trưa một mình). Đưa ra những lựa chọn cho phép học sinh có cơ hội để giữ thể diện, và nó cho phép bạn nhiều khả năng để học sinh không kháng cự lại đặc ân này. Hãy kiên nhẫn
- Hãy thành thật. Bạn đã từng làm việc với ai đó hay thay đổi quy tắc một cách tùy tiện chưa? Đúng rồi, không có gì bực bội hơn thế. Hãy bám sát vào những gì bạn sẽ làm, đừng thay đổi quy tắc mà không giải thích và nói cho học sinh lý do. Tất nhiên, bạn phải chấp nhận thay đổi suy nghĩ của mình và có khi là phạm sai lầm. Có thể bạn phải thực hiện một số thay đổi trong kế hoạch, hoặc trong cả năm. Nhưng đừng sợ phải xin lỗi, hoặc thú nhận bạn đã sai. Bọn trẻ sẽ nghĩ điều đó thật tuyệt vời khi giáo viên của chúng thú nhận không biết mọi thứ, mà thực sự bạn không biết thật, nên không cần phải giả vờ nữa.
- Thực hiện tới cùng. Nếu bạn hứa điều gì đó với một đứa trẻ, hãy thực hiện điều đó. Điều này có thể làm mọi thứ trọn vẹn – với cùng một giá trị vô hình mà chúng ta dành cả năm để thẩm thấu vào học sinh. Đừng nói bạn sẽ cho điểm một loạt các bài kiểm tra và làm mất điểm của chúng. Nếu bạn nói với học sinh rằng sẽ làm việc gì đó, hãy để tâm tới điều đó. Học sinh học được về thế giới không chỉ thông qua việc tương tác với bạn bè mà còn bằng cả sự quan tâm của người lớn. Nếu bạn không đáng tin, thì tại sao chúng phải cố gắng sống chính trực làm gì. Và làm sao chúng ta có thể mong đợi chúng hơn được nữa.
- Hãy thể hiện sự quan tâm. Dành một giây để hỏi về bản nhạc yêu thích của học sinh này, nhớ sinh nhật của một học sinh khác, viết một vài nhận xét cho chương trình của một bạn khác, khen học sinh đã tham gia tích cực vào hoạt động ngày hôm nay. Hãy trao cho học sinh một trọng trách đặc biệt trong lớp để chúng không cảm thấy như trò hề trên lớp… Những cử chỉ nhỏ này sẽ khắc sâu trong tâm trí học học sinh. Bạn chỉ cần thể hiện sự quan tâm mà không mất quá nhiều thời gian
Hãy thử những chiến lược đơn giản này trong các tương tác tiếp theo của bạn với học sinh. Bạn sẽ ngạc nhiên khi thấy bạn có thể xoay chuyển tông giọng một cách nhanh chóng và tạo ra bầu không khí tôn trọng và khoan dung trong lớp học của bạn.
Alex Van Tol
https://thuviengiangday.com dịch
