Là một giáo viên, tôi nhận thấy, thử thách lớn nhất là làm thế nào để học sinh thích thú với việc đọc sách. Điều này càng trở thành vấn đề lớn hơn khi tôi vừa là giáo viên, vừa là mẹ của một cô con gái. Dưới đây là 12 cách làm thế nào để nuôi dưỡng tình yêu sách ở trẻ mà tôi đã đúc kết được và muốn chia sẻ cho bạn.
1. Suy ngẫm về những điều đã đọc
Chúng ta sẽ chỉ làm những điều mà chúng ta thích hoặc cảm thấy điều đó đáng để làm. Khi trẻ có một kinh nghiệm đọc tích cực, khi một trong đó chúng đã học được điều gì đó hoặc cảm thấy cuốn hút say mê trong một câu chuyện, hãy hướng dẫn chúng đặt tên cho những trải nghiệm tích cực đó. Chúng cần phải suy nghĩ và chia sẻ về kinh nghiệm, tăng cường suy nghĩ về tác động tích cực, vì điều này có thể thúc đẩy chúng lặp lại hoạt động này.
2. Nghe audiobook
Nghe audiobook có rất nhiều lợi ích cho chúng ta. Chúng ta có thể không cần quan tâm đến các kỹ năng đọc và chỉ tập trung vào cốt truyện, nhân vật và ngữ điệu; nhiều học sinh cảm thấy thất vọng với bản thân vì việc đọc. Đối với độc giả đang gặp khó khăn, đây là một giải pháp. Đây là một cách để sử dụng thường xuyên cho học sinh tiếp cận vào các văn bản phù hợp với lứa tuổi và để chúng có được kết nối với việc đọc.
3. Xác định lý do để đọc
Chúng ta sẽ không làm điều mà chúng ta không hiểu mục đích của việc đó. Chúng ta càng thu hút học sinh suy nghĩ về lý do tại sao chúng làm, thì chúng ta càng có nhiều cơ hội để thu hút quan tâm của chúng. Khi tôi dạy trung học cơ sở, vào đầu năm học, tôi luôn thực hiện một hoạt động gọi là “Tại sao đọc?” Tôi yêu cầu học sinh viết ra nhiều lý do tại sao chúng nên đọc. Thật vui. Tôi đã đặt thách thức mỗi lớp học viết ra nhiều lý do hơn các lớp khác (một yếu tố cạnh tranh nhẹ nhàng tạo ra năng lượng tích cực cho lớp sáu). Chúng tôi lưu giữ những lý do đó trên tường lớp học suốt cả năm học.
4. Tạo sự hứng thú cho các từ ngữ
Khi đọc cùng trẻ, mỗi buổi hãy xác định một hoặc hai từ mà bạn có thể khiến chúng thích thú, một từ mới, một từ mà chúng muốn hoặc không muốn dùng. Tạo niềm vui bằng việc khám phá một sự kết hợp mới với âm thanh, của một từ mô tả chính xác một cảm giác hoặc địa điểm. Sau đó, nhắc lại thật to, và sử dụng nó theo nhiều cách khác nhau. Chỉ cần chơi với các từ và tận hưởng niềm vui. Không xác định quá nhiều từ mỗi buổi, chỉ nên tập trung vào một hoặc hai từ. Đọc là để hiểu từ ngữ. (Gợi ý, đối với những đứa trẻ nhỏ hơn, hãy xem cuốn sách ảnh tuyệt đẹp này,The Boy Who Loved Words.)
5. Tìm hiểu về những gì các cậu bé cần
Cách tiếp cận để dạy đọc ở trường trung học của tôi đã thay đổi hoàn toàn sau khi tôi đọc Reading Don’t Fix No Chevys: Literacy in the Lives of Young Men của Michael Smith và Jeffrey Wilhelm. Khi tôi thực hiện các ý tưởng dựa trên cuốn sách này, tôi đã thấy sự quan tâm và đánh giá cao của học sinh nam đối với việc đọc đã tăng lên. Tôi đã áp dụng những ý tưởng tương tự trong khi nuôi dạy con trai tôi. Về cơ bản, nó cung cấp cho học sinh rất nhiều cơ sở khoa học và bài viết có ứng dụng thực tế – và nó cũng đã hiệu quả đối với con trai tôi.
6. Đọc tiểu thuyết truyện tranh về giáo dục
Cung cấp cho trẻ một loạt các thể loại, bao gồm tiểu thuyết đồ họa giáo dục. Hai tiểu thuyết truyện tranh rất nổi tiếng và đặc biệt được viết là: Kháng chiến-Resistance, một tiểu thuyết truyện tranh ba phần về sự kháng chiến của Pháp đối với Đức Quốc xã, và các võ sĩ và các Thánh-Boxers and Saints Của Gene Luen Yang, một cuốn tiểu thuyết ba phần về cuộc nổi loạn các Boxer. Con trai tôi đã đọc một chúng vài lần.
7. Đọc sách lại nhiều lần
Nhiều trẻ nhỏ thích nghe lại nhiều lần một cuốn sách. Tiếp tục việc làm này khi trẻ lớn hơn. Cho trẻ lớp lớn quyền đọc lại một cuốn sách nhiều lần. Hỏi chúng những gì chúng trải qua khi đọc lại sách: Chúng có được những hiểu biết mới nào từ câu chuyện? Làm thế nào để chúng nhìn thấy mọi thứ khác nhau? Trong lần này chúng đã đánh giá cao điều gì?
8. Hỏi ý kiến của học sinh
Hỏi trẻ em làm thế nào để bạn có thể nuôi dưỡng tình yêu đọc sách của chúng. Thu hút chúng vào quá trình này với tư cách là người tham gia tích cực. Những gì khiến chúng thích thú khi đọc, điều khiến chúng thích nó. Đề xuất tiếp theo là đề nghị của con trai 12 tuổi của tôi khi tôi hỏi ý kiến của con.
9. Trò chuyện về nội dung câu chuyện
Trong khi đọc truyện, dừng lại và nói chuyện với trẻ em về những gì đang xảy ra, các nhân vật. Yêu cầu chúng dự đoán. Yêu cầu chúng tạo kết nối với câu chuyện. Đây là tất cả các chiến lược đọc hiểu cơ bản, nhưng chúng cũng là những chiến lược giúp trẻ tham gia sâu hơn vào việc đọc.
10. Dạy trẻ cách đọc sách
Khi tôi bắt đầu dạy lớp sáu, tôi đã thực hiện một dự án nghiên cứu trong ba năm về cách có thể nuôi dưỡng tình yêu đọc sách cho học sinh của mình. Một trong những phát hiện mà tôi thấy mình cần phải đảm bảo là dạy học sinh cách đọc. Chỉ quan tâm đến những câu chuyện, từ ngữ, sự phát triển nhân vật, hoặc bất cứ điều gì chúng tôi học được từ các văn bản khoa học là chưa đủ. Con tôi sẽ không thích làm điều gì đó quá khó. Tôi phải đảm bảo rằng tôi biết được cấp độ đọc của chúng và tôi đã giúp chúng lấp đầy những khoảng trống trong kỹ năng đọc của chúng.
11. Làm gương cho việc đọc
Giáo viên và phụ huynh: đọc trước mặt con bạn. Nói về việc đọc. Nói về lý do bạn đọc. Tạo mối liên hệ giữa cuộc sống và thế giới và những thứ bạn đã đọc. Làm gương cho việc đọc sẽ làm phong phú thêm cuộc sống của bạn – có thể thông qua khả năng đọc công thức nấu ăn hoặc lắp ráp một phần đồ nội thất hoặc để nghiên cứu câu hỏi trên internet.
12. Thực hiện các chuyến đi thực địa liên quan đến sách
Hãy tạo một chuyến đi thực địa đến thư viện, (hoặc vào cuối tuần,đối với phụ huynh). Đi đến hiệu sách chỉ để đi chơi và tìm kiếm sách. Đi bộ xung quanh và nói chuyện với trẻ về những gì bạn nhìn thấy trong thư viện hoặc hiệu sách. Điều gì gọi sự chú ý của con? Tên các cuốn sách đó? Cuốn sách nói về điều gì? Hãy hỏi chúng những gì chúng thấy. Đọc phần sau của sách. Hãy vui vẻ. Lật qua các trang sách. Đọc một phần trong cuốn sách mà bạn chưa đọc bao giờ. Tạo trò chơi đi săn kho báu cho trẻ như yêu cầu chúng: tìm một cuốn sách về sưu tầm tem, tìm một cuốn sách về Rome cổ đại, tìm một cuốn hồi ký của một người mà bạn có một điểm chung.
Những gì đã làm việc cho bạn để nuôi dưỡng một tình yêu đọc sách trong học sinh hoặc cho trẻ của bạn? Vui lòng chia sẻ trong phần bình luận bên dưới.
Lê Hải Thanh dịch
