Ngày này, trường học càng trở nên đa văn hóa, đa ngôn ngữ bởi sự xuất hiện của học sinh với những nguồn gốc kinh tế, xã hội khác nhau. Các nhà giáo dục và các cơ quan cộng đồng phục vụ học sinh với động lực khác nhau để tham gia vào việc học tập, hành xử tích cực và thực hiện học tập. giáo dục cảm xúc xã hội (SEL) cung cấp nền tảng cho việc học tập an toàn và tích cực, nâng cao khả năng thành công của học sinh trong trường học, sự nghiệp và cuộc sống.
5 chìa khóa hành công của SEL
Nghiên cứu cho thấy, SEL không chỉ cải thiện thành tích với mức trung bình đạt được là 11 điểm mà còn làm tăng các hành vi xã hội (sự tử tế, chia sẻ, đồng cảm), cải thiện thái độ của học sinh đối với trường học và làm giảm trầm cảm, căng thẳng của học sinh. Sự hiệu quả của chương trình giáo dục cảm xúc – xã hội đòi hỏi phải có sự phối hợp các hoạt động trong lớp, toàn trường, gia đình và cộng đồng để giúp học sinh phát triển 5 kĩ năng chính sau đây:
- Tự nhận thức: Nhận thức về bản thân liên quan đến sự tự hiểu biết về cảm xúc của mình, mục đích cá nhân và những giá trị. Điều này bao gồm việc đánh giá một cách chính xác những điểm mạnh và hạn chế của mình, có những quan điểm tích cực và sở hữu một cảm giác có cơ sở về sự tự tin và lạc quan. Mức độ tự nhận thức cao cần có khả năng nhận ra những suy nghĩ, cảm xúc và hành động được kết nối với nhau như thế nào.
- Tự quản lí: tự quản lí yêu cầu kĩ năng và thái độ tạo điều kiện cho khả năng điều tiết cảm xúc và hành vi của chính mình. Điều này bao gồm khả năng trì hoãn sự hài lòng, quản lí căng thẳng, kiểm soát xung lực và kiên trì vượt qua những thách thức để đạt được các mục đích cá nhân và giáo dục.
- Nhận thức xã hội: nhận thức xã hội liên quan đến khả năng hiểu, đồng cảm và cảm thông với những người có nền văn hóa khác nhau. Nó cũng liên quan đến những hiểu biết về các chuẩn mực xã hội đối với các hành vi và sự công nhận các nguồn lực và hỗ trợ của gia đình, trường học và cộng đồng.
- Kĩ năng quan hệ: Những kĩ năng quan hệ giúp người học thiết lập và duy trì các mối quan hệ lành mạnh và bổ ích và thực hiện các hành động phù hợp với các chuẩn mực xã hội. Các kĩ năng này liên quan đến việc giao tiếp thông minh, lắng nghe tích cực, hợp tác, chống lại áp lực xã hội không thích hợp, đàm phán xung đột, xây dựng và tìm kiếm sự trợ giúp khi cần thiết.
- Quyết định có trách nhiệm: Việc ra quyết định có trách nhiệm bao gồm việc học cách đưa ra các lựa chọn mang tính xây dựng về hành vi cá nhân và tương tác xã hội thông qua các môi trường khác nhau. Nó đòi hỏi khả năng xem xét các tiêu chuẩn đạo đức, mối quan tâm an toàn, các chỉ tiêu hành vi chính xác cho các hành vi nguy hiểm, sức khỏe và phúc lợi của bản thân và người khác, từ đó đánh giá thực tế các hậu quả của các hành động khác nhau.
Trường học là một trong những nơi mà học sinh học các kĩ năng cảm xúc – xã hội. Một chương trình SEL hiệu quả nên kết hợp được cả 4 yếu tố được đại diện bởi SAFE (Durlak et al., 2010, 2011):
- Dàn xếp: các hoạt động liên kết và phối hợp để thúc đẩy phát triển kĩ năng
- Hoạt động: các hình thức học tập tích cực để giúp học sinh nắm vững các kĩ năng mới
- Tập trung: nhấn mạnh vào việc phát triển các kĩ năng cá nhân và xã hội
- Xác định rõ: nhằm mục tiêu các kĩ năng cảm xúc – xã hội cụ thể
Lợi ích ngắn hạn và dài hạn của SEL:
Học sinh thành công hơn ở trường học và trong cuộc sống hàng ngày khi:
- Biết và có thể tự quản lí
- Hiểu được các quan điểm của người khác và liên hệ hiệu quả với họ
- Có những lựa chọn về quyết định cá nhân và xã hội
Những kĩ năng cảm xúc – xã hội này là một số kết quả ngắn hạn của người học mà SEL đề xuất (Durlak et al., 2011, Farrington và cộng sự, 2012, Sklad và cộng sự, 2012). Các lợi ích khác bao gồm:
- Thái độ tích cực hơn với bản thân, người khác và các nhiệm vụ bao gồm nâng cao năng lực bản thân, sự tự tin, kiên trì, sự thấu cảm, sự kết nối và cam kết với trường học, sự ý thức về mục đích.
- Các hành vi xã hội tích cực hơn và các mối quan hệ với bạn bè và người lớn.
- Giảm các vấn đề hành vi và hành vi nguy cơ.
- Giảm căng thẳng tinh thần
- Cải thiện điểm thi, điểm số và thời gian học
Về lâu dài, năng lực cảm xúc xã hội có thể làm tăng khả năng tốt nghiệp trung học, sẵn sàng giáo dục sau trung học, thành công trong sự nghiệp, những mối quan hệ tích cực trong gia đình và công việc, sức khỏe tinh thần tốt hơn, giảm thiểu hành vi tội phạm.
Xây dựng các kĩ năng SEL trong lớp học
Thúc đẩy sự phát triển cảm xúc xã hội cho tất cả học sinh trong lớp học liên quan đến việc dạy và làm mẫu các kĩ năng cảm xúc xã hội, tạo cơ hội cho học sinh thực hành và trau dồi các kĩ năng đó và tạo cơ hội cho học sinh ứng dụng các kĩ năng đó vào trong các tình huống khác nhau
Một trong những cách tiếp cận SEL phổ biến nhất liên quan đến việc đào tạo giáo viên để cung cấp các bài học rõ ràng về năng lực cảm xúc xã hội, sau đó tìm cơ hội cho người học củng cố việc sử dụng của họ trong suốt cả ngày hôm đó. Một hướng tiếp cận khác trong chương trình giảng dạy đã đưa ra những hướng dẫn SEL vào các lĩnh vực nội dung như nghệ thuật Anh ngữ, nghiên cứu xã hội, hoặc toán học (Jones & Bouffard, 2012; Merrell & Gueldner, 2010; Yoder, 2013; Zins et al, 2004). Có một số chương trình SEL dựa trên nghiên cứu để nâng cao năng lực và hành vi của học sinh theo các cách phát triển thích hợp từ trường mầm non thông qua trường trung học (Hợp tác cho Học tập, xã hội và cảm xúc, 2013, 2015)
Các giáo viên cũng có thể tự nhiên nâng cao kĩ năng cho người học thông qua các mối liên hệ giảng dạy giữa các cá nhân và giữa học sinh, sinh viên làm trung tâm trong suốt thời gian học tập. Tương tác giữa người lớn và người học hỗ trợ SEL khi họ tạo ra các mối quan hệ giữa người học và giáo viên tích cực, cho phép giáo viên mô hình khả năng tình cảm xã hội cho sinh viên và thúc đẩy sự tham gia của sinh viên (Williford & Sanger Wolcott, 2015). Các hoạt động của giáo viên cung cấp học sinh sự hỗ trợ tinh thần và tạo ra cơ hội cho tiếng nói, quyền tự chủ và kinh nghiệm làm việc của học sinh, thúc đẩy sự tham gia của học sinh vào quá trình học tập.
Trường học có thể hỗ trợ SEL như thế nào?
Ở các cấp trường, các chiến lược SEL thường có trong chính sách, thực tiễn, hoặc các cấu trúc liên quan đến khí hậu và các dịch vụ hỗ trợ người học (Meyers et al., In press). Các trường học văn hóa, an toàn có tác động tích cực tới kết quả học tập, hành vi và sức khỏe tinh thần đối với người học (Thapa, Cohen, Guffey, và Higgins – Alessandro, 2013). Các nhà lãnh đạo của trường đóng một vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy các hoạt động và các chính sách trong trường nhằm thúc đẩy môi trường học tập tích cực, chẳng hạn như thành lập một nhóm để giải quyết tình trạng xây dựng; mô hình người lớn về năng lực tình cảm – xã hội; xây dựng các định mức, giá trị và kì vọng rõ ràng cho người học và nhân viên.
Các chính sách kỉ luật công bằng và các biện pháp phòng ngừa bắt nạt có hiệu quả hơn các phương pháp hành vi thuần túy dựa vào khen thưởng hoặc trừng phạt (Bear và cộng sự, 2015). Các nhà lãnh đạo của trường có thể tổ chức các hoạt động xây dựng các mối quan hệ tích cực và cảm giác cộng đồng giữa những người học thông qua các cấu trúc như các buổi họp định kì thường xuyên được lên kế hoạch hoặc có những lời khuyên để người học có có hội kết nối với nhau.
Một thành phần quan trọng của SEL trên toàn trường bao gồm việc tích hợp vào các hệ thống hỗ trợ đa tầng. Các dịch vụ cung cấp cho người học bởi các chuyên gia như nhân viên tư vấn, nhân viên xã hội và các nhà tâm lí học phải phù hợp với những nỗ lực phổ cập trong lớp học và xây dựng. Thường xuyên thông qua các hoạt động nhóm nhỏ, chuyên gia hỗ trợ người học củng cố và bổ sung giảng dạy dựa trên lớp học cho những người học cần can thiệp sớm hoặc điều trị chuyên sâu hơn.
Xây dựng quan hệ đối tác gia đình và cộng đồng
Quan hệ đối tác gia đình và cộng đồng có thể tăng cường tác động của các phương pháp tiếp cận trường học để mở rộng việc học tập vào nhà và khu phố. Các thành viên cộng đồng và các tổ chức có thể hỗ trợ các nỗ lực trong lớp học và trường học, đặc biệt là cung cấp cho người học những cơ hội bổ sung để tinh chỉnh và áp dụng các kĩ năng SEL khác nhau (Catalano và cộng sự, 2004)
Các hoạt động sau giờ học cũng tạo cơ hội cho học sinh kết nối với người lớn và những người hỗ trợ (Gullotta, 2015). Họ sẽ là một nhân tố tuyệt vời để giúp người học phát triển và áp dụng các kĩ năng mới và những năng lực cá nhân. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng các chương trình sau giờ học tập trung vào sự phát triển năng lực cảm xúc – xã hội có thể làm tăng đáng kể nhận thức của nguồi học, mối liên hệ giữa nhà trường, các hành vi xã hội tích cực, điểm thi và thành tích lớp học đồng thời giảm các hành vi có vấn đề.
SEL cũng có thể được nuôi dưỡng trong nhiều môi trường khác ngoài trường học. SEL bắt đầu từ thời thơ ấu, vì thế việc chăm sóc sớm trẻ em trong gia đình là rất quan trọng (Bierman & Motamedi, 2015). Các thiết lập giáo dục bậc cao cũng có tiềm năng để thúc đẩy SEL (Conley, 2015).
Thùy Ninh dịch
(Nguồn: https://www.edutopia.org/blog/why-sel-essential-for-students-weissberg-durlak-domitrovich-gullotta)
