Có nhiều hình thức suy ngẫm và phản hồi trong lớp học, đó là một phần không thể tách rời trong công việc giảng dạy. Các giáo viên giỏi luôn suy ngẫm về thực tiễn giảng dạy hàng ngày và điều chỉnh các đơn vị kiến thức, sự tương tác và thái độ của họ và người học và coi đó như một phần của công việc. Tương tự như vậy, học sinh cũng cần phải suy ngẫm về hành vi và công việc của mình để xây dựng cộng đồng lớp học và nâng cao kiến thức và kỹ năng của bản thân. Nếu giáo viên muốn tích hợp sự suy ngẫm vào thực tiễn giảng dạy của mình, đây là bảy mẹo có thể bắt đầu thực hiện trong lớp học ngay và luôn:
- Phản hồi bằng việc nói
Ở một lớp học tiếng Anh trong trường tôi, học sinh thực hành việc nói thật to những gì chúng được học. Vào cuối buổi học, học sinh được yêu cầu nói ra một điều tích cực mà một người khác đã làm. “Bạn A đã cho tôi cho tôi một cây bút chì!” hay “Bạn B đã giải thích quan điểm của mình thực sự tốt” đó không chỉ đơn giản là các quan sát bề mặt, mà là hạt nhân của sự suy ngẫm và tự đánh giá.
- Phản hồi qua kênh viết
Hình thức phản hồi biến nhất là bằng văn bản thông qua kĩ năng viết. Học sinh có thể phản hồi, suy ngẫm về các dự án, các hoạt động học tập và sự tương tác. Tôi luôn yêu cầu học sinh suy ngẫm vào cuối mỗi kì, bằng cách hỏi: Các con nghĩ rằng bài làm của các con có xứng đáng đạt điểm… không? và lý do tại sao? sau đó tôi cho điểm của học sinh và yêu cầu chúng phản hồi, đặt ra các mục tiêu và đưa ra bất kỳ ý kiến bình luận nào mà chúng muốn.
Tôi rất ngạc nhiên trước sự thành thật và chính xác của học sinh. Hầu hết học sinh sẽ dự đoán chính xác những mục tiêu và những việc cần phải làm. Đôi khi hoạt động thực hành này cũng cung cấp những hiểu biết sâu sắc, chẳng hạn như một học sinh viết về việc có một khoảng thời gian khó khăn ở nhà và nó ảnh hưởng đến việc học như thế nào, hoặc một học sinh khác đặt mục tiêu kiểm tra từng mục trong chương trình mỗi ngày trước khi anh ta rời trường.
- Mô hình phản hồi WWW và EBI
WWW (what went well) chỉ ra những điểm mạnh và EBI (Even better if) sẽ tốt hơn nếu… Đối với học sinh việc chỉ ra những điểm yếu có thể là có những tác động tiêu cực. Đặc biệt là nếu học sinh có nhiều điểm yếu hơn so với những mặt mạnh. WWW và EBI là cụm từ nói về những điều bạn đã làm tốt và những điều cần thay đổi. Đó là một sự thay đổi nhẹ nhàng nhưng có ảnh hưởng đặc biệt rõ ràng. Khi học sinh đưa ra phản hồi cho các bạn khác trong lớp và đó là một công cụ tuyệt vời để học sinh đưa ra các nhận xét mang tính xây dựng.
Mỗi tuần trong lớp học khoa học của tôi, một học sinh sẽ trình bày một dự án. Cuối cùng, bốn học sinh khác sẽ đưa ra các phản hồi. Những nhận xét này nêu bật điểm tích cực và sau đó gợi ý một sự thay đổi, làm cho phản hồi có giá trị và không gây tổn tương. Hãy nhớ rằng “bạn đã làm sai” không phải là cụm nhận xét hữu ích với người học. Hãy thử thay bằng cụm từ: “Bạn có thể nói to hơn trong lần tiếp theo vì tôi đã bỏ lỡ một vài câu chuyện cười của bạn” sẽ tốt hơn rất nhiều.
- Phản hồi qua các câu hỏi/ câu đố
Mẹo: Hãy cụ thể, tích cực, và có thể hành động khi đưa ra hướng dẫn về sự phản hồi.
Trong môn toán, học sinh có thể được yêu cầu phản hồi, suy ngẫm về kết quả của một bài kiểm tra. Nếu đơn giản chỉ nói, “Phản hồi về công việc của bạn” là không đủ. Thay vào đó, giáo viên có thể nói: “Chọn ba vấn đề mà bạn gặp phải. Đối với mỗi lỗi, hãy giải thích lỗi bạn đã làm, làm lại vấn đề và giải thích tại sao giải pháp mới của bạn lại đúng”. Điều này giúp học sinh tập trung phản hồi về một khía cạnh cụ thể và sau đó biết cách để đưa ra phản hồi theo một công thức. Nếu học sinh nhận ra được cách thức đưa phản hồi chúng sẽ bắt đầu sử dụng nó. Đó là cơ sở cho những phản hồi có ý nghĩa trong tương lai.
- Suy ngẫm về hành vi
Khi một lớp học thực sự tốt, tôi thường sẽ kết thúc bằng cách yêu cầu suy nghĩ về lý do tại sao mọi thứ diễn ra tốt đẹp, trôi chảy. Mặt khác, nếu tôi yêu cầu một học sinh bước ra khỏi lớp, tôi yêu cầu họ viết suy ngẫm:
- Bạn đã làm điều gì không đúng?
- Tại sao bạn làm điều đó?
- Làm thế nào chúng ta có thể làm việc cùng nhau để đảm bảo rằng nó không xảy ra nữa?
- Làm mẫu/ mô hình hóa việc phản hồi cho học sinh
Ngoài việc tích hợp nó như là một công cụ đánh giá tổng thể, bạn có thể sử dụng các phản hồi cá nhân để làm cho lớp học của bạn minh bạch hơn. Đồng thời giáo viên cũng dễ tiếp cận hơn với những suy nghĩ của người học. Hãy mang lại cơ hội để học sinh có thể suy nghĩ về những nội dung bài học. Kết thúc một chương hay một học kì là một thời điểm tuyệt vời để đưa ra một số phản hồi nhanh. Tôi thường nói những điều như:
- Chúng tôi đã không nhận được sự tiến bộ của chính bản thân mình. Ai có thể giải thích tại sao?
- Hôm nay là buổi học thật tuyệt vời! Bất cứ ai có thể cho tôi biết điều gì đó tuyệt vời mà họ thấy người khác đã làm?
- Tôi đã phạm một sai lầm. Lần tiếp theo, tôi sẽ làm việc này một cách khác biệt bằng _______.
- Tôi cảm thấy chúng ta đã có một lớp học thực sự tuyệt vời ngày hôm nay! Tôi hài lòng về _______ .
Nếu học sinh nghe thấy bạn phản ánh trung thực về bài học và chỉ ra những thành công và những điều cần thiết để thay đổi, học sinh cũng sẽ sẵn sàng làm như vậy.
- Phản hồi về công việc giảng dạy của giáo viên
Tất nhiên, không phải mọi thứ giáo viên đều phải chia sẻ với học sinh. Mỗi ngày trong lớp học mang lại những thành công và thất bại với nhiều biểu hiện khác nhau. Hãy thành thật với chính mình là yếu tố rất quan trọng.
Không ai có thể trở thành một giáo viên hoàn hảo. Từ ngày đầu tiên đến khi về hưu, tất cả chúng ta đều sẽ mắc sai lầm. Khi chúng ta trở thành các nhà giáo dục giàu kinh nghiệm, những sai lầm đó sẽ dần được khắc phục nhưng chúng sẽ không bao giờ biến mất. Khi tôi bắt đầu giảng dạy, kỹ năng yếu kém nhất của tôi là làm cho bài học đơn giản và dễ hiểu. Học sinh của tôi thường gặp khó khăn khi tham gia vào các hoạt động học tập phức tạp. Bây giờ, tôi thử thách học sinh theo cách ngược lại, đưa ra những đòi hỏi cao trong khi vẫn cho phép tất cả mọi người tham gia.
Tôi nhận ra điều này bởi vì khi nhìn lại các giáo án, các bài tập được lưu lại, ghi chú, các bài viết trên tạp chí… Tôi viết thư cho bản thân hàng tuần và dùng nó để lấy cảm hứng. Một số đồng nghiệp của tôi viết nhật ký hàng ngày. Một số sử dụng blog, Twitter hoặc Facebook, và một số khác chỉ nói về lớp học của họ. Tuy nhiên, tất cả chúng ta lưu ý đến lợi ích khác của nó là phục vụ tốt hơn cho việc giảng dạy của chúng ta.
Những ví dụ về cách bạn sử dụng sự suy ngẫm và phản hồi để kiểm tra cả những thành công và thất bại? Xin vui lòng chia sẻ cùng chúng tôi.
Tác giả: JAMES KOBIALKA
Nguyễn Hữu Long dịch
