Trong một cuộc nói chuyện, có người hỏi tôi: “Một giáo viên hiệu quả cần có những phẩm chất gì?” Tôi đọc được một số bình luận thú vị về những điều giáo viên cần làm để trở nên hiệu quả. Tôi không thể không nghĩ đến những thầy cô tuyệt vời nhất của mình.
Tôi từng học một giáo sư tâm lí ở trường cao đẳng. Thầy lúc nào cũng sôi nổi và sự nhiệt tình ấy lan truyền sang mọi người. Tuy nhiên, điều tôi nhớ nhất đó là những thí nghiệm tâm lí mà chúng tôi tham gia. Tôi nhớ từng chi tiết và các giả thuyết phụ bởi vì tôi đã từng trải nghiệm chúng.
Giáo sư tâm lí của tôi là một giáo viên hiệu quả vì thầy đã đem đến những trải nghiệm gây ấn tượng khó quên. Để đáp lại những câu hỏi, tôi viết:
“Có thể có nhiều quan điểm khác nhau. Tuy nhiên, tôi cảm thấy còn thiếu một điều gì đó. Một phẩm chất của người giáo viên hiệu quả đó là họ không dạy. Bạn bảo rằng thật vớ vẩn. Làm sao mà giáo viên hiệu quả lại không dạy học được?
Kinh nghiệm của tôi là giáo viên tốt sẽ quan tâm đến học sinh. Giáo viên tốt hiểu rõ nội dung bài học và biết cách diễn giải nó. Giáo viên tốt kì vọng và yêu cầu cao ở sự thực hành của học sinh. Giáo viên tốt là những người thực hành tốt và kể chuyện hay, lôi kéo được sự chú ý của học sinh.
Tất cả những điều này đều cần thiết nhưng người giáo viên tuyệt vời thiết kế những trải nghiệm học tập mà dẫn dắt học sinh tiếp cận tri thức, sau đó, giáo viên để học sinh tự khám phá. Cách học tốt nhất là thông qua trải nghiệm cá nhân về các phương diện thể chất, tình cảm, trí tuệ và tinh thần. John Dewey đã đề cập đến điều này vào năm 1935 khi ông củng cố lý thuyết của mình về học tập trải nghiệm. Ngày nay chúng ta gọi đó là sự kiến tạo tri thức.
Trong lớp học
Rất lâu trước đây, chúng ta chỉ dạy những nội dung khi một học sinh cần. Một giáo viên tuyệt vời sẽ tìm cách đưa ra một lý do cấp thiết để học sinh học các kỹ năng hoặc kiến thức, sau đó cho thấy họ có thể tự học thông qua thực hành. Đây được gọi là học tập dựa trên dự án.
Một giáo viên tuyệt vời sẽ khiến học sinh muốn đến trường chỉ để xem những điều thú vị họ sẽ được khám phá mỗi ngày. Chúng tôi gọi đó là nhu cầu.
Nguyên tắc của một giáo viên tuyệt vời là đơn giản. Học sinh học tốt nhất khi họ kiểm soát được việc học của mình. Học sinh phải làm việc hết sức tích cực trong học tập, dù giáo viên nói hay làm gì cũng không thay đổi được điều đó. Việc học thực sự đòi hỏi phải thực hành, chứ không chỉ lắng nghe hoặc quan sát. Tuy nhiên, chúng ta tìm thấy điều gì ở các trường công lập và trường đại học? Các giáo viên nói, nói và nói trong khi học sinh lắng nghe, mơ màng và ngủ quên. Chúng tôi gọi đó là thuyết giảng.
Từ “dạy học” ngụ ý sự truyền tải kiến thức và kỹ năng từ người này sang người khác. Cho dù đó là một bài giảng hay một phần trình chiếu thì đều liên quan đến việc phải nói như thế nào với học sinh. Mặc dù đó thường được xem là cách truyền đạt kiến thức và kỹ năng nhanh nhất, dễ dàng nhất, tất cả chúng ta đều nhận thấy đó không phải là hiệu quả nhất. Socrates đã đúng khi chỉ liên tục đặt ra rất nhiều câu hỏi và hãy nhìn xem – đó là một trong số những bộ óc vĩ đại nhất từng tồn tại. Chúng ta gọi đây là phương pháp Socrate.
Thật vậy, có những lúc cần hướng dẫn trực tiếp, nhưng chỉ để có việc mà làm với kiến thức hay kỹ năng đó. Còn một giáo viên tuyệt vời thì đem đến những trải nghiệm học tập buộc học sinh phải tham gia, như khi học bơi, học sinh muốn bơi hết bể thì phải có các bài tập chân và tay. Để học, học sinh phải làm điều gì đó. Chúng tôi gọi đó là học tập thông qua thực hành.
Hành động
Trở lại với vấn đề tôi nói ban đầu: giáo viên tuyệt vời không dạy. Họ khéo léo dẫn dắt sao cho học sinh có lí do để học và học bằng cách tự dạy mình. Kiến thức này bền vững và đáng quý hơn là sự tưởng tượng và không liên quan.
Trong cuốn sách của tôi, Dạy học sinh đào sâu kiến thức: Nguyên tắc hành động cơ bản, tôi cung cấp các cách chi tiết nhằm dẫn dắt học sinh tự tiếp cận tri thức, giáo viên chỉ đứng ngoài định hướng, quan sát. Tôi cũng tạo cơ hội cho giáo viên thay đổi cách dạy để họ có thể trở thành “kỹ sư học tập” thay vì “giáo viên”.
Làm sao bạn có thể dạy mà như không dạy và vẫn thúc đẩy việc học thật sự? Vui lòng chia sẻ trong phần nhận xét bên dưới.
BEN JOHNSON
https://thuviengiangday.com dịch
