Những lãnh đạo nhà trường có thể thực hiện sáu nhiệm vụ quan trọng sau để tạo nên sự khác biệt trong cuộc đời học sinh và cải thiện tập thể nhà trường.
(Maurice J. Elias)
Lãnh đạo trong giáo dục đang trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Đòi hỏi về thời gian giảng dạy đang leo thang và áp lực trách nhiệm giải trình gia tăng, những phạm vi về năng lực cảm xúc – xã hội và công dân đang rất cấp thiết. Là nhà lãnh đạo, để biết được phương hướng, con đường mình muốn dẫn đầu, bạn phải thực hiện sáu điểm quan trọng sau đây.
Dựa trên sự tổng hợp nhiều ý kiến về các lãnh đạo giáo dục được thực hiện bởi Mark Goldberg và sự khảo sát của David Gergen sau khi làm việc ở Nhà Trắng dưới quyền nhiều đời Tổng thống đến từ cả hai đảng phái chính trị, dưới đây là sáu nhiệm vụ:
- Tin tưởng và tầm nhìn
Các nhà lãnh đạo phải có niềm tin cốt lõi mà có thể được truyền đạt rõ ràng, súc tích và lôi cuốn. Điều này liên quan đến một niềm tin nền tảng (theo Golberg) và một tầm nhìn có sức thuyết phục (theo Gergen).
- Bắt đầu mạnh mẽ và đơn giản
Các nhà lãnh đạo phải có một khởi đầu nhanh và chắc chắn. Điều này đặc biệt đúng đối với những người mới đảm nhận vai trò lãnh đạo: Các nhà lãnh đạo phải khơi dậy sự tự tin. Thay vì đâm đầu vào những vấn đề thách thức nhất, tốt hơn hết nên bắt đầu với một thử thách nhỏ, có khả năng giải quyết. Điều này cho mọi người cơ hội thấy được năng lực của lãnh đạo và cho những người liên quan trực tiếp hơn cơ hội cùng trải nghiệm phong cách lãnh đạo mới. Khi những nỗ lực trở nên bế tắc, nhiều điều sẽ vỡ vạc ra từ việc những trở ngại được khắc phục thế nào.
- Thuyết phục và Truyền cảm hứng
Các nhà lãnh đạo phải có các kĩ năng thuyết phục và truyền cảm hứng. Họ phải có khả năng trình bày lưu loát những viễn cảnh thực tế và rõ ràng về cách tổ chức trong tương lai, giúp người khác thấy được viễn cảnh tương ứng với mối quan tâm, mục tiêu và niềm tin sâu sắc của chính họ. Họ phải truyền đạt và mô hình hóa sự thuyết phục mạnh mẽ của họ, như vậy, họ truyền cảm hứng khiến người khác luôn hành động, thậm chí cả khi người lãnh đạo “không nhìn đến”. Những người đóng vai trò lãnh đạo hoặc gánh vác trách nhiệm khác cũng phải bao quát và trình bày lưu loát về những dự định.
- Lãnh đạo gương mẫu
Các nhà lãnh đạo phải có tấm gương đạo đức. Để đi theo bất cứ nhà lãnh đạo nào, những người khác phải bị thuyết phục bởi sự cống hiến của lãnh đạo đó về tính công bằng, ngay thẳng, khắc phục khó khăn và có tiếng nói. Công bằng mà nói, không phải ai cũng sẽ thấy được những đóng góp này ở người lãnh đạo, tuy nhiên, những người cốt cán đi theo anh hoặc cô ấy thì chắc chắn phải nhận thấy.
- Cam kết và sự kích lệ
Các nhà lãnh đạo có lòng can đảm để lội ngược dòng. Bởi vì sự lãnh đạo cơ bản là một lời cam kết thiêng liêng, các nhà lãnh đạo phải chuẩn bị đương đầu với rủi ro, thách thức dư luận, cho thấy sự cam đảm, kiên nhẫn, cổ vũ người khác và sử dụng tài thỏa hiệp khéo léo. (Trong một hệ thống giáo dục, đây là các phẩm chất cơ bản giáo viên muốn truyền đạt cho học sinh, vì vậy, những sai lầm trong giáo dục không phải là sự làm theo một cách thụ động.)
- Lạc quan trong bất kì tình huống nào
Các nhà lãnh đạo phải rất giỏi kiểm soát tình huống và có trí thông minh cảm xúc. Theo Goldberg (tháng 6 năm 2001, Phi Delta Kappan, trang 760), “Tôi không tin rằng bất cứ ai tôi phỏng vấn đều có thể đảo ngược tình thế và thành công”. Cuối cùng, các nhà lãnh đạo phải có các kĩ năng thông minh cảm xúc để đánh giá lạc quan các tình huống mà trong đó họ xác định được bản thân cũng như các yếu tố khác, và thúc đẩy người khác cố gắng tối đa. Thậm chí còn hơn các khóa tập huấn chuyên môn, nhà lãnh đạo phải giúp các thành viên trong tổ chức và cộng đồng thấu hiểu sâu sắc về nhiệm vụ và tầm nhìn, có cam kết cộng tác trong nỗ lực tiến tới hiểu biết chung. Những gì mà người lãnh đạo có thể trực tiếp hoàn thành chỉ có hạn, đặc biệt là trong hệ thống giáo dục lớn và phức tạp. Do đó, sự lãnh đạo được phân bổ là cần thiết nếu muốn tồn tại lâu dài.
Lãnh đạo trường học không nhất thiết phải là hiệu trưởng, hay các vị trí quản lí. Nhà lãnh đạo đơn giản là người đứng lên để giúp tổ chức của mình thành công. Họ chịu trách nhiệm nặng nề hơn trong toàn thể bức tranh lớn. Cân nhắc các lĩnh vực mà có thể đóng góp, điều đó giúp cho trường học trở nên tốt đẹp hơn. Hãy để năm học này là năm học thử thách khả năng lãnh đạo của bạn.
Đặng Thanh Hiền dịch
Nguồn: https://www.edutopia.org/blog/educators-improving-school-leadership-maurice-elias
